Inwoners middelgrote gemeenten meest getroffen door afknijpen gemeentefonds

166 keer bekeken 0 reacties

Uit de BDO-benchmark Nederlandse gemeenten 2024 blijkt dat middelgrote gemeenten (50.000-100.000 inwoners) vanaf 2025 in grote financiële problemen komen. Als M50, netwerk van middelgrote gemeenten maken wij ons hierover grote zorgen.

Dit betekent namelijk dat onze gemeenten aankijken tegen een tekort van ruim één miljard in de periode 2026-2028. Dit is het hoogste percentage onder gemeenten in Nederland!

Middelgrote gemeenten en hun 7 miljoen inwoners worden onevenredig gedwongen te bezuinigen, met alle gevolgen van dien. Het raakt direct aan de leefbaarheid en voorzieningen voor hun inwoners. Bovendien is het de verwachting dat dit bij veel gemeenten zal leiden tot het verder verhogen van de onroerendezaakbelasting. Zo landen de bezuinigingen van de Rijksoverheid via de gemeenten uiteindelijk bij de burgers zelf, terwijl het kabinet schone handen houdt. Eva Boswinkel, voorzitter netwerk middelgrote gemeenten: "Het kan niet zo zijn dat het Kabinet zegt goed op de schatkist te passen, maar de rekening daarvoor neerlegt bij de gemeenten en hun inwoners die hierdoor hun leefomgeving achteruit zien gaan. Het Rijk moet nu in actie komen om te voorkomen dat het voorzieningenniveau in middelgrote gemeenten vanaf 2025 drastisch verschraalt." 

Financiële vraagstukken stapelen zich op

Het Rijk bezuinigt vanaf 2026 structureel €3 miljard per jaar op het gemeentefonds, terwijl de taken en verantwoordelijkheden van gemeenten juist toenemen. Bovendien worden specifieke ‘potjes’ voor belangrijke thema’s als sport en gezondheid met 10% gekort. Ook afspraken over de financiering van jeugdzorg en WMO worden al jaren niet nagekomen waardoor veel gemeenten nu al in financieel zwaar weer verkeren. Kortom, de financiële vraagstukken stapelen zich op. Daar komt bij dat veel middelgrote gemeenten weliswaar een kleine schaal hebben, maar tegelijk ook te maken hebben met grootstedelijke problematiek en vraagstukken. Bij hen komt deze korting extra hard aan. 

De onbalans tussen taken en middelen bedreigt het voorzieningenniveau van de inwoners van middelgrote gemeenten bovenmatig. Eva Boswinkel: "Belangrijke voorzieningen zoals zwembaden, bibliotheken, jeugdvoorzieningen en wijkcentra komen onder grote druk te staan. Gemeenten worden door het Rijk gedwongen om pijnlijke keuzes te maken die direct effect hebben op de leefbaarheid en het Rijk houdt zich hierbij afzijdig. Voorzieningen die nu worden afgebroken vragen straks weer jaren om op te bouwen. Daarnaast gaat het Rijk ook door met het overdragen van taken, waarbij onvoldoende geld meekomt."

Draai bezuiniging gemeentefonds terug

Al veel langer dringt de M50 aan op een betere verhouding in de totale overheidsfinanciën. Dat betekent niet dat gemeenten niet zuinig omgaan met geld. "Integendeel. Gemeenten moeten over meerdere jaren bezien, evenveel inkomsten hebben als uitgaven en slagen daar doorgaans in. Deze constructieve houding mag er echter niet toe leiden dat het Rijk vrijwel ieder jaar een tekort voor de uitvoering van rijkstaken op de mat legt", aldus Boswinkel. 

De M50 roep het kabinet met klem op de voorgenomen bezuiniging op het gemeentefonds terug te draaien en te zorgen voor meer structurele in plaats van incidentele financiering. Dat creëert financiële stabiliteit voor onze gemeenten en daar heeft iedereen baat bij. Met name al onze inwoners! 

Cookie-instellingen